Ζούμε σε μια εποχή που είναι πολύ δύσκολο να συναντήσεις γύρω σου ουσιαστικά δουλεμένους αξιακούς κώδικες. Από τους ρηχούς και εύπεπτους του παλαιοσυντηρητισμού στον ισοπεδωτισμό τους υπό το μανδύα του «καλομαγειρεμένου» προοδευτισμού…
Και το συνηθέστερο είναι πως όπου αυτοί υπάρχουν -κυρίως σαν ψελλίσματα (από τα μισόκλειστα στόματα του εκνευρισμού…)- αποτελούν μια δημόσια δικαιολόγηση εσώτερων καταστάσεων.
Κάποια στιγμή, είναι έτσι τα πράγματα που αναπόφευκτα αναγκάζεσαι να προσαρμοστείς, για να μην καταντήσεις κανένα παραπεταμένο γελοιογράφημα. Τότε είναι που και ο δικός σου αξιακός κώδικας μεταβάλλεται, και -μην έχουμε και πολλές αυταπάτες- ψαλιδίζεται.
Συμβιβασμός, ψιθυρίζουν χαιρέκακα οι έγκαιρα προσαρμοσμένοι. Γενικώς, το διαφορετικό όταν αγγίζει τα πεδία μιας εκδοχής ποιότητας δέχεται πιο εύκολα τα διάφορα πυρά, γιατί ανασύρει ενοχικά (μη) μελήματα…
«Και ποιος είναι αυτός που θα ορίσει τι είναι ποιοτικό;». Αυτό αρκεί για να κλείσει κάθε σχετική κουβέντα. Ας κάνει ο καθένας ό,τι θέλει…
Μα, αυτό γίνεται, και βλέπουμε τα αποτελέσματα. Που στους περισσότερους δεν αρέσουν, τα στηλιτεύουν (υιοθετώντας ενίοτε και μια μοδάτη ψευτομηδενιστική μισανθρωπία που γεννοβολάει είδωλα σολαρίσματος), μα ποτέ δεν μπαίνουν στη διαδικασία να κατανοήσουν τις συνέπειες αυτού του «ας κάνει ο καθένας ό,τι θέλει»… Και ας έρχονται οι λογαριασμοί και στις δικές τους θυρίδες…
Φυσικά, η πολυμορφία της ζωής και των ανθρώπινων τύπων είναι μια αναπόφευκτη κατάσταση. Πάσο. Και σίγουρα, κάθε λογής ομοιομορφία είναι για πολλούς λόγους απαράδεκτη.
Όμως, είναι κακό να νοηματοδοτήσουμε ξανά έννοιες όπως ανθρωπιά, μπέσα, σεβασμός, φροντίδα, συνέπεια λόγων και πράξεων, αλληλεγγύη, κατανόηση, φιλότιμο, και γενικότερα (υπαρκτών, παρά τη ραγδαία παραπομπή στη χώρα του «εξορίσιμου») εκδοχών της ανθρώπινης φύσης που αναβαθμίζουν, βελτιώνουν, παράγουν χρηστικό έργο;
Το πιο τραγικό δεν είναι το τι γίνεται. Το χειρότερο είναι οι αντιδράσεις που συναντιούνται όταν τίθεται επί τάπητος μια πρόταση για κάτι άλλο. Και τότε είναι που αυτό το άλλο «εκτελείται» από «δημόσια πυρά», γιατί ο ιδιωτικός χρόνος καλά κυλάει, «έλεγχος του μικρόκοσμου να υπάρχει», «καλά να περνάμε», «επιχειρήματα επαρκούς και επιθετικού εγωισμού να έχουμε», «τη δική μας πορεία προς την καταληκτική πράξη να προστατεύουμε χωρίς θυσίες και πόνο», «καμία υποχρέωση και κανένα καθήκον απέναντι στους άλλους και στον Άνθρωπο», «μη σκεφτόμαστε και πολύ» (λες και η απλότητα της βαθύτητας μπορεί να συγκριθεί με την «παρανοϊκή πολυπλοκότητα του ευτελώς δικαιολογήσιμου») κ.ο.κ.
Η Ιστορία, έτσι και αλλιώς, θα γραφτεί -μόνο που ακόμα φαίνεται πως αυτό αποτελεί μέριμνα, πόθο και επιδίωξη αυτών που ασκούν τον κοινωνικό έλεγχο.
Δεν είναι λίγες οι φορές που βυθιζόμαστε σε έναν πραγματικό μηδενισμό, όχι αυτόν που αναπαράγει με υπερβολική ακαδημαϊκή τεχνοτροπία τα πορίσματα δυνατών φιλοσόφων του μακρινού χτες.
Ευτυχώς, ο πραγματικός μηδενισμός μπορεί να λειτουργήσει ως ουσιαστικό καμπανάκι ριζικών μεταβολών, γιατί δίνει όνομα και διεύθυνση στους κινδύνους. Είτε προς το καλύτερο, είτε προς το χειρότερο. Ο πραγματικός μηδενισμός δεν τεμαχίζει το χρόνο, δεν κυλάει με αυτόματους πιλότους, δεν «χαρίζει κάστανα», δεν κερνάει το βολικό ούτε καν νεράκι. Βιώνεται και προκαλεί αντιδράσεις. Άρα, και εκ των πραγμάτων, μοιράζει προσκλητήρια για δράση. Είτε ενεργητική, είτε παθητική…
Κάποια στιγμή όσοι αρνούνται το σύστημα, τον πολιτισμό, αυτό που ορίζεται ως υπάρχον, καλό είναι να ρίξουν και μια εσώτερη ματιά και να ανακαλύψουν μέσα τους τις θετικές και δημιουργικές πτυχές της φύσης μας. Όσοι θέλουν. Όσοι μπορούν. Όσοι ξέρουν το πώς.
Και ας μην περιμένουν και μεγάλα αποτελέσματα, ειδικά από τις πυξίδες του εφήμερου και του άμεσου. Ο αγώνας του ανθρώπου και με τον εαυτό του και με τους περίγυρους είναι ζήτημα μεγάλης φιλοσοφικής διερεύνησης.
Άλλοι καταλήγουν στην αδιαφορία, άλλοι στην απολυτότητα, άλλοι στο μίσος, και άλλοι στην προώθηση τακτικών εκμετάλλευσης των περιστάσεων και των ανθρώπων. Κάποιοι στο θλιβερό αντίο στην ίδια τη ζωή…
Ίσως τελικά να απαιτείται από την κρισιμότητα των καιρών «απολυτότητα» απέναντι στην αδιαφορία, «σχετικοποίηση» απέναντι σε κάθε ενδιαφέρον και προσπάθεια… Λόγια όλα αυτά, αλλά η πνιγηρότητα πολλών πραγμάτων σε αναγκάζει να σηκωθείς, να διώξεις από πάνω σου τη σκόνη και να πιάσεις με στιβαρότητα το μυστρί….
Ένα από τα μεγαλύτερα όπλα των ανθρώπων που ορίζουν τις τύχες όλων μας είναι πως πρωτίστως κοιτάνε τον κοινωνικό μας ρόλο. Εμείς, συνήθως, κοιτάμε τον ατομικό μας. Γιατί, αν ψάχναμε να ανακαλύψουμε τον πραγματικό μας κοινωνικό ρόλο, ίσως να φτάναμε στο σημείο να ντρεπόμαστε για τον ιδιωτικό μας.
Όλα συνεχίζονται, οι καταγραφές έχουν πιάσει δουλειά με σύμβαση αορίστου χρόνου, οι τσέπες ζητάνε παρέα, οι πολιτικές εξελίξεις επί της ουσίας αναδεικνύουν το θρίαμβο της αντιπροσώπευσης, αλλά και τη νοσηρότητα του παρακολουθητισμού…
Συνέπειες; Πολλές, αλλά ποιος έχει το θάρρος να τις θέσει δημόσια με όρους που να «απειλούν την ίδια τους την ύπαρξη»; Προς το παρόν, η θυματοποίηση αποτελεί τη μεγαλύτερη ιδιοκτησία μονάχα των θυμάτων, η (κάθε λογής) ιδιοκτησία θριαμβεύει και αυτή, γιατί ακόμα δεν έχουμε καταλάβει τι όμορφο είναι να μοιραζόμαστε, να προσφέρουμε, να αγαπάμε ανιδιοτελώς (και όχι αρρωστημένα και ιδιοκτησιακά)…
Πού βαδίζουμε; Ποιος ξέρει… Αλλά, η κάθε εποχή και τα δημιουργήματά της είναι το «προϊόν» των ανθρώπινων τύπων που παρήχθησαν, ή τέλος πάντων αφέθηκαν να εκδηλώσουν το είναι τους… Δεν χρειάζεται να έχεις δεμένο κάποιον για να τον κάνεις ότι θέλεις, αρκεί να τον αφήσεις να κάνει το ακριβώς αντίθετο: «να κάνει ότι θέλει»…
Γιατί κάποιοι γνωρίζουν από πριν τι θέλει και προς τα που θα πάει… Πολλοί προγραμματίζουμε τα ξυπνητήρια μας ανάλογα με τις υποχρεώσεις που έχουμε (ή δεν έχουμε) κάθε μέρα. Μήπως ήρθε η ώρα να προγραμματίσουμε το «ξυπνητήρι της ζωής» σε «ώρα Ελλάδας» βάθους ψυχής, βάθους συναισθημάτων, βάθους νοητικών παραγώγων, βάθους γενικώς;
Και δεν εννοούμε το βάθος υπό την έννοια της κάθετης πτώσης και της μέτρησης της, αλλά για σημεία ισορροπίας με πατήματα που επιτρέπουν τη σύγκορμη διέγερση της «εσωτερικής αναγέννησης»…
Λόγια, ε;
Κώστας Μαρούντας
efsyn.gr
