Στο νέφος των Αγίων της Εκκλησίας μας ξεχωρίζει ένα πολύτιμο σμαράγδι. Είναι η Αγία Ευφροσύνη της οποίας ο επίγειος βίος δεν ήταν συνηθισμένος. Θαυμαστός μεν, αλλά ασυνήθιστος.
Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια από γονείς πλούσιους, και φιλόθεους και ευσεβείς., οποίοι άργησαν να την αποκτήσουν. Είναι καρπός προσευχών, καλοσύνης και ελεημοσύνης. Όπως ο Ζαχαρίας και η Ελισάβετ έτσι και οι γονείς της καθημερινά προσεύχονταν στον Θεό να τους χαρίσει ένα παιδί. Ο Θεός εισήκουσε την προσευχή τους και τους χάρισε την Ευφροσύνη. Μια κόρη πολύ όμορφη και έξυπνη. Με μεγάλη αγάπη και επιμέλεια δώσανε στην Ευφροσύνη την αγάπη προς τον Χριστό, την αγνεία και την αρετή. Μεγάλωσε σε περιβάλλον πλούσιο αλλά διεφύλαξε την καρδιά της και δεν έγινε σκληρή και φιλοχρήματη.
Σε ηλικία 12 ετών μένει ορφανή από μητέρα και ο πατέρας της με μεγαλύτερο ζήλο την μεγαλώνει «εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου». Οι αρετές της πολλαπλασιάζονται και αποφασίζει να αφιερωθεί στο νυμφίο Χριστό. Ο πατέρας της σε ηλικία 18 ετών αποφασίζει να την παντρέψει με ένα καλό νέο. Όμως, η Ευφροσύνη έχει πάρει την απόφαση να ζήσει εν παρθενία.
Όταν ο πατέρας της έλειπε για ημέρες από το σπίτι ήλθε στην πόλη ένας σοφός πνευματικός γέροντας, τον οποίο κάλεσε και αφού εξομολογήθηκε του ζήτησε την συμβουλή. Ο γέροντας της απαντά : « Ξέρεις, κόρη μου, ότι ο Κύριος λέγει στο ιερό Ευαγγέλιο: ο φιλών πατέρα ή μητέρα υπέρ εμέ, ουκ εστί μου άξιος. Αφού λοιπόν ο φιλόστοργος αυτός Δεσπότης άναψε στην καρδιά σου τον ιερόν αυτόν και σωτήριον έρωτα, να σπεύσεις όσο μπορείς γρηγορότερα. Άρον τον σταυρόν και ακολούθησε. Αυτόν, πριν ψυχρανθεί ο πόθος σου. Μη αφήσεις να φθείρει την παρθενία σου φθαρτός άνθρωπος. Νυμφεύσου τον ουράνιο Βασιλέα, για να αγάλλεσαι με αυτόν ζωήν αιώνιον». Χάρηκε και ζήτησε από τον Γέροντα να την κάνει Μοναχή, πράγμα που έγινε.
Για να μη μπορέσει ο πατέρας Παφνούτιος και οι συγγενείς να τη βρουν και να γυρίσει στον κόσμο σκέφτηκε να ντυθεί άνδρας και να πάει να μονάσει σε ανδρικό μοναστήρι. Πραγματικά, την ημέρα που έφυγε ο πατέρας της από το μοναστήρι παρουσιάζεται στον Ηγούμενο ως βασιλικός ευνούχος με το όνομα Σμάραγδος και ζητά να μονάσει. Ο Ηγούμενος δέχεται και έστειλε τον Σμάραγδο στην συνοδεία του Γέροντος Αγαπίου, ενός σοφού και με πολλές αρετές μοναχού.
Ο Σμάραγδος διακρίνεται για την άσκηση και είναι πρώτος στα διακονήματα. Ο χαιρέκακος διάβολος προσπαθεί με τεχνάσματα να τη γυρίσει στον κόσμο θυμίζοντας τα πλούτη και την καλοπέραση. Αποτυγχάνει και τότε αρχίζει να σκανδαλίζει τους άλλους μοναχούς από την απαράμιλλη σωματική ομορφιά. Ο Ηγούμενος πληροφορείται το γεγονός και ο Σμάραγδος απομονώνεται σε ασκητικό κελί και μόνο με τον Αγάπιο θα έρχεται σε επικοινωνία.
Ο πατέρας της γυρίζει στο σπίτι και η Ευφροσύνη απουσιάζει. Αρχίζει να αναζητά την μονάκριβη μοναχοκόρη του. Μάταια. Καταφεύγει στο Μοναστήρι και ζητά από τον Ηγούμενο να τον βοηθήσει να βρει την Ευφροσύνη. Ο Ηγούμενος καλεί την αδελφότητα και ζητά νηστεία και προσευχή για να φανερώσει ο Θεός που βρίσκεται η Ευφροσύνη. Ο Θεός δεν φανερώνει την Ευφροσύνη γιατί η ίδια προσεύχονταν να μη την φανερώσει. Ο Παφνούτιος ακούει από τον ηγούμενο να του λέγει: «Μη λυπάσαι, τέκνον μου, μήτε να οδύρεσαι ανόητα και άσκοπα, καθώς οι άπιστοι, πού δεν έχουν άλλη ελπίδα, παρά μόνο της παρούσης ζωής. Πίστεψέ με, πού είμαι γέροντας, ότι η θυγατέρα σου σε καλό και θεάρεστο δρόμο πήγε. Γιατί, αν δεν ήταν ασφαλισμένη για το καλό της, δεν θα μάς καταφρονούσε ο Κύριος, αλλά θα μάς έδειχνε τί έγινε. Λοιπόν, για να μη εμπόδιση τη σωτηρία της την σκεπάζει».
Μια μέρα ο Ηγούμενος της Μονής μιλάει με τον Παφνούτιο και του λέγει για τον νεαρό Σμάραγδο και για τις πολλές αρετές του. Ο Αγάπιος τον οδηγεί στο κελί του Σμάραγδου. Η Αγία αναγνωρίζει τον πατέρα της και τα δάκρυά της τρέχουν ποτάμι από τα μάτια της. Ο Πατέρας της δεν την αναγνώρισε. Είχε γίνει αγνώριστη από την νηστεία, την ορθοστασία και την άσκηση. Αφού σταμάτησε τα δάκρυα κάνει ευχή και λέγει στον Παφνούτιο : «Πίστεψέ με, άνθρωπε, αν ήταν η θυγατέρα σου στον δρόμο της απώλειας, δεν θα περιφρονούσε ο ελεήμων Θεός τις ευχές και τις ελεημοσύνες και τα δάκρυά σου. Δε θα περιφρονούσε τις δεήσεις, πού κάνουμε εμείς οι αμαρτωλοί μαζί με τον καθηγούμενο μας, όλη την ημέρα, από αγάπη προς σένα. Αλλά πιστεύω στον Θεό, ότι διάλεξε την αγαθή μερίδα». Φεύγοντας από την Μονή λέγει ο πατέρας της στον Ηγούμενο: «Σε ευχαριστώ Άγιε Πάτερ, τόσο ευχαριστήθηκα με τα λόγια του Όσιου Σμάραγδου, πού μου φάνηκε πώς είδα το ίδιο το κορίτσι μου».
Τριανταοκτώ χρόνια έζησε η Ευφροσύνη ως Σμάραγδος στο ανδρικό μοναστήρι. Χωρίς να γίνει αντιληπτή και σε τίποτα να μη υστερεί από τους συμμοναστές της‧ για να μη γράψουμε ότι σε πολλά υπερείχε. Έφθασε η ώρα να παραδώσει την Αγία της ψυχή στον Κύριο. Κατά Θεία Πρόνοια βρίσκεται στο μοναστήρι ο πατέρας της. Όταν είδε τον Σμάραγδο άρρωστο άρχισε να κλαίει και να λέγει πως μετά εξαφάνιση της κόρης του τον είχε στήριγμα και παρηγοριά και πως θα είναι μόνος. Ο Σμάραγδος του είπε να περιμένει τρείς ημέρες για να μάθει τα θαυμάσια του Θεού.
Μετά από τρεις ημέρες φανερώνεται στον πατέρα της λέγοντας: «Επειδή ο Παντοδύναμος Θεός οικονόμησε τα δικά μου όπως ήθελε, και με αξίωσε να τελειώσω την καλή μου πρόθεση, θέλω να σου αποκαλύψω τώρα πού φεύγω για την αιώνια αγαλλίαση, και να σε απαλλάξω από τη φροντίδα. Μάθε λοιπόν, ότι εγώ είμαι η θυγατέρα σου. Για να μη με εμποδίσεις, άλλαξα σχήμα, και με βοήθησε ο Θεός να μη με αναγνωρίσεις. Και πάλι τώρα σε έφερε κοντά μου, για να με δεις και παρηγορηθείς και να ενταφιάσεις το σώμα μου. Όταν ήλθα εδώ στη Μονή, υποσχέθηκα στον ηγούμενο επειδή είχα πλούτη πολλά, να τα αφιερώσω στη Μονή, αν μπορέσω ως το τέλος να υποφέρω και να μείνω εδώ. Ο Κύριος με αξίωσε. Λοιπόν σε παρακαλώ, ξεπλήρωσε εσύ την υπόσχεση αυτή. Δώσε στους Πατέρες όσα ήθελες να δώσεις σε μένα. Είναι πολύ ενάρετοι άνθρωποι».
Λέγοντας αυτά παρέδωσε την Αγία ψυχή της στον Θεό.
Ο Παφνούτιος έμεινε ως μοναχός στο μοναστήρι μέχρι την κοίμησή του διαμένοντας στο κελί της Αγίας Ευφροσύνης.
Η μνήμη της Αγίας Ευφροσύνης εορτάζεται την 25η Σεπτεμβρίου κάθε έτος.
φωτό: sansimera.gr
Γράφει ο Μυργιώτης Παναγιώτης
Μαθηματικός
