Την δυνατότητα στους εργοδότες που πλήττονται και υπολειτουργούν βάσει κύριων ή δευτερεύοντων ΚΑΔ να απασχολούν με τηλεργασία τους εργαζόμενους που έχουν θέσει στον “πάγο” – δηλαδή σε αναστολή σύμβασης – παρέχει η ΚΥΑ των υπουργών Οικονομικών και Εργασίας για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων του κορωνοϊού COVID-19. Σε μια ιδιόμορφη εξαίρεση, η ΚΥΑ επιτρέπει τον συνδυασμό αναστολής συμβάσεων εργασίας και τηλεργασίας για τον ίδιο εργαζόμενο και ταυτόχρονα, κατόπιν συμφωνίας εργοδότη – εργαζόμενου. Στην περίπτωση αυτή προβλέπεται “επιμίσθιο” αναλογικό του μισθού, όχι αυστηρά προσδιορισμένο αλλά για “πρόσκαιρες ανάγκες της επιχείρησης”.

Όπως αναφέρεται, αυτή η αμοιβή θα πρέπει να δίδεται από τον εργοδότη επιπλέον των 800 ευρώ και θα υπολογίζεται “αναλογικά, με βάση τις καταβαλλόμενες μικτές αποδοχές του εργαζομένου”. Δίνεται έτσι η δυνατότητα στους εργοδότες να απασχολούν τους εργαζόμενους κατά το 45ήμερο της αναστολής, καταβάλλοντας ένα αναλογικό “επιμίσθιο”, το οποίο θα μπορεί αθροιστικά με τα 800 ευρώ να φτάνει έως και το συνολικό ύψος (το 100%) του μεικτού μισθού τους. Ο μηχανισμός αυτός μπαίνει σε εφαρμογή κατόπιν συμφωνίας με τον εργαζόμενο και αφού πρώτα αυτός έχει τεθεί σε αναστολή σύμβασης από τον εργοδότη, με αποτέλεσμα να έχει καταστεί δικαιούχος της αποζημίωσης ειδικού σκοπού.

Ειδικοί εργατολόγοι επισημαίνουν διάφορα ζητήματα για την εφαρμογή στην πράξη του εν λόγω μέτρου όπως :

• η αποζημίωση ειδικού σκοπού ύψους 800 ευρώ αντιστοιχεί σε 45 ημερολογιακές ημέρες όπως ρητά αναφέρεται στην εν λόγω ΚΥΑ – δηλαδή ενάμιση μήνα – ενώ οι καταβαλλόμενες μεικτές αποδοχές του εργαζόμενου έχουν περίοδο αναφοράς το μήνα, δηλαδή 25 ημέρες ασφάλισης κατά τεκμήριο
• ζητούμενο είναι πως θα εφαρμοστεί η επιπλέον αμοιβή σε περίπτωση τηλεργασίας για τους εργαζόμενους μερικής απασχόλησης, δεδομένου ότι οι μηνιαίες καταβαλλόμενες μεικτές αποδοχές τους μπορεί να πέφτουν κάτω από τα 500 ευρώ.

Σύμφωνα με τον δικηγόρο – εργατολόγο, Γιάννη Καρούζο μια μέθοδος που θα μπορούσε να υιοθετηθεί για τον υπολογισμό της επιπλέον αμοιβής σε μια πρώτη ανάγνωση του μέτρου είναι η αναγωγή της έκτακτης αποζημίωσης των 800 ευρώ σε μηνιαία βάση ώστε να προκύπτει συγκρίσιμο μέγεθος. Με αυτή την λογική:

• το ποσό που αντιστοιχεί σε ένα μήνα από την ειδική αποζημίωση είναι 533 ευρώ
• το ποσό που αντιστοιχεί στο 15ήμερο από την ειδική αποζημίωση είναι 267 ευρώ

Με την ίδια λογική, όπως αναπτύσσεται από τους ειδικούς εργατολόγους, προκύπτουν τα ακόλουθα παραδείγματα:

1. Έστω μισθωτός με μηνιαίο καταβαλλόμενο μεικτό μισθό 1.000 ευρώ και σύμβαση πλήρους απασχόλησης. Η σύμβασή του τίθεται σε αναστολή από 1η Απριλίου και για 45 ημέρες μέχρι 15 Μαίου. Για το 45ήμερο αυτό δικαιούται να λάβει την ειδική αποζημίωση των 800 ευρώ. Εφόσον ο εργοδότης τον απασχολεί κατ εξαίρεση με τηλεργασία μπορεί να του καταβάλλει επιπλέον αμοιβή με “πλαφόν” το ύψος του μισθού του, αφαιρουμένης της αποζημίωσης ειδικού σκοπού. Δηλαδή:

• Για τον Απρίλιο μπορεί να λάβει κατ ανώτατο από τον εργοδότη του 467 ευρώ. Δηλαδή 533 ευρώ από την αποζημίωση και 467 από τον εργοδότη – σύνολο 1.000 ευρώ.
• Για τον Μάιο μπορεί να λάβει κατ ανώτατο από τον εργοδότη του 733 ευρώ. Δηλαδή 267 ευρώ από την αποζημίωση και 733 από τον εργοδότη – σύνολο 1.000 ευρώ.

Ωστόσο, ο εργοδότης δεν είναι υποχρεωμένος να συμπληρώσει το σύνολο του μισθού του εργαζόμενου προκειμένου να τον απασχολήσει με τηλεργασία. Σύμφωνα με την ΚΥΑ “η παρεχόμενη τηλεργασία” κατά το διάστημα της αναστολής, πρέπει να είναι “αμειβόμενη από τον εργοδότη αναλογικά, με βάση τις καταβαλλόμενες μικτές αποδοχές του εργαζομένου του”. Η αναλογία που θα καταβάλλεται προσθετικά με τα 800 ευρώ του κράτους δεν μπορεί να υπερβαίνει το σύνολο του προβλεπόμενου μισθού. Δηλαδή ο μισθός χρησιμοποιείται ως “πλαφόν” του αθροίσματος της ειδικής αποζημίωσης και του επιμισθίου.

Συνεπώς :

2. Έστω μισθωτός με μηνιαίο καταβαλλόμενο μεικτό μισθό 1.100 ευρώκαι σύμβαση πλήρους απασχόλησης. Η σύμβασή του τίθεται σε αναστολή από 1η Απριλίου και για 45 ημέρες μέχρι 15 Μαίου. Για το 45ήμερο αυτό δικαιούται να λάβει την ειδική αποζημίωση των 800 ευρώ. Εφόσον ο εργοδότης τον απασχολεί κατ εξαίρεση με τηλεργασία μπορεί να του καταβάλλει επιπλέον αμοιβή αναλογικά, με βάση τις καταβαλλόμενες μικτές αποδοχές του. Ο ημερήσιος μισθός του εν λόγω υπαλλήλου είναι 44 ευρώ (1.100 ευρώ : 25 μέρες = 44 ευρώ). Έστω πως με την τηλεργασία εργοδότης και εργαζόμενος συμφωνήσουν πως ο μισθωτός θα απασχολείται 2 ημέρες την εβδομάδα. Ο εργοδότης υποχρεούται να καταβάλλει :

• Για τον Απρίλιο 352 ευρώ (44 ευρώ * 2 = 88 ευρώ την εβδομάδα * 4 = 352 ευρώ το μήνα).
• Για το πρώτο 15ήμερο του Μαίου κι εφόσον η τηλεργασία συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό, 176 ευρώ (44 ευρώ * 2 = 88 ευρώ την εβδομάδα * 2 = 176 ευρώ)
• Σύνολο υποχρέωσης εργοδότη για το 45ήμερο : 528 ευρώ. Συν 800 ευρώ κρατική αποζημίωση = συνολικές αποδοχές 1.328 ευρώ για το 45ήμερο.

3. Αν ο ίδιος μισθωτός συμφωνήσει με τον εργοδότη του πως μέσω τηλεργασίας θα απασχολείται 4 ημέρες την εβδομάδα, ο εργοδότης θα πρέπει να υποχρεούται να καταβάλλει το υπόλοιπο μέχρι τη συμπλήρωση του συνολικού μισθού των 1.100 ευρώ. Κι αυτό, πιθανότατα με την εξής λογική :

• Για τον Απρίλιο 567 ευρώ (44 ευρώ * 4 = 176 ευρώ την εβδομάδα * 4 = 704 ευρώ + 533 της αποζημίωσης = 1.237. Η αμοιβή με την αποζημίωση υπερβαίνει το μηνιαίο μισθό των 1.100 ευρώ και συνεπώς η αμοιβή πρέπει να διαμορφωθεί στα 567 ευρώ).
• Για το πρώτο 15ήμερο του Μαίου κι εφόσον η τηλεργασία συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό, 283 ευρώ (44 ευρώ * 4 = 176 ευρώ την εβδομάδα * 2 = 352 ευρώ + 267 ευρώ κρατική αποζημίωση = 619 ευρώ συνολικές αποδοχές που πρέπει να διαμορφωθούν στα 550 ευρώ ως το ήμιση των 1.100).
• Σύνολο υποχρέωσης εργοδότη για το 45ήμερο : 850 ευρώ. Συν 800 ευρώ κρατική αποζημίωση = συνολικές αποδοχές 1.650 ευρώ για το 45ήμερο.

4. Έστω μισθωτός με μηνιαίο καταβαλλόμενο μεικτό μισθό 1.250 ευρώκαι σύμβαση πλήρους απασχόλησης. Η σύμβασή του τίθεται σε αναστολή από 1η Απριλίου και για 45 ημέρες μέχρι 15 Μαίου. Για το 45ήμερο αυτό δικαιούται να λάβει την ειδική αποζημίωση των 800 ευρώ. Εφόσον ο εργοδότης τον απασχολεί κατ εξαίρεση με τηλεργασία μπορεί να του καταβάλλει επιπλέον αμοιβή “αναλογικά, με βάση τις καταβαλλόμενες μικτές αποδοχές του”. Το ωρομίσθιο του εν λόγω υπαλλήλου είναι 7,5 ευρώ (1.250 ευρώ : 25 μέρες = 50 ευρώ * 6 μέρες = 300 ευρώ εβδομαδιαίος μισθός : 40 ώρες = 7,5 ευρώ ωρομίσθιο).

Έστω πως με την τηλεργασία εργόδότης και εργαζόμενος συμφωνήσουν πως ο μισθωτός θα απασχολείται 2 ωρες την ημέρα, 6 ημέρες την εβδομάδα. Ο εργοδότης υποχρεούται να καταβάλλει :

• Για τον Απρίλιο 360 ευρώ (7,5 ευρώ * 2 = 15 ευρώ την ημέρα * 6 = 90 ευρω την εβδομάδα * 4 = 360 ευρώ το μήνα).
• Για το πρώτο 15ήμερο του Μαίου κι εφόσον η τηλεργασία συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό, 180 ευρώ (7,5 ευρώ * 2 = 15 ευρώ την ημέρα * 6 = 90 ευρω την εβδομάδα * 2 = 180 ευρώ το μήνα
• Σύνολο υποχρέωσης εργοδότη για το 45ήμερο : 540 ευρώ. Συν 800 ευρώ κρατική αποζημίωση = συνολικές αποδοχές 1.340 ευρώ για το 45ήμερο.

“Η εφαρμογή αυτού του μέτρου θα πρέπει αυστηρά να περιοριστεί στην διάρκεια της κρίσης. Διαφορετικά θα μπορούσε να δημιουργήσει αντιφατικά δεδομένα στην αγορά, με εργαζόμενους που τελούν σε αναστολή εργασίας αλλά χρειάζεται να εργαστούν χωρίς αυστηρά καθορισμένο χρονικό περιορισμό, κάτι που ως μέτρο, αν υπήρχε στη φαντασία του νομοθέτη σε μεταγενέστερο χρονικό σημείο, θα μπορούσε να καταλήξει σε εργαζόμενους δυνητικής 24ωρης απασχόλησης”, δηλώνει ο δικηγόρος – εργατολόγος, Γιάννης Καρούζος.

Προυποθέσεις

Τη δυνατότητα συνδυασμού αναστολής σύμβασης και τηλεργασίας έχουν μόνο οι εργοδότες και οι εργαζόμενοι στις επιχειρήσεις που πλήττονται βάσει κύριων ή δευτερεύοντων ΚΑΔ (λίστα υπουργείου Οικονομικών)  

• η τηλεργασία επιτρέπεται στους εργαζόμενους με αναστολή μόνο κατόπιν συμφωνίας μαζί τους. Όπως αναφέρεται “κατ‘ εξαίρεση οι επιχειρήσεις-εργοδότες, που πλήττονται σημαντικά δύνανται να συμφωνήσουν με τους εργαζόμενούς τους, των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τους τελούν σε αναστολή και είναι δικαιούχοι αποζημίωσης ειδικού σκοπού, την παροχή εργασίας με τηλεργασία, μόνο για πρόσκαιρες ανάγκες της επιχείρησης”.
• Η παρεχόμενη αυτή εργασία, με τηλεργασία, πρέπει πριν την έναρξη πραγματοποίησης της να δηλωθεί στο έντυπο ειδικού σκοπού για την εξ αποστάσεως εργασία που τηρείται στο Πληροφοριακό Σύστημα ΕΡΓΑΝΗ και να είναι αμειβόμενη από τον εργοδότη αναλογικά, με βάση τις καταβαλλόμενες μικτές αποδοχές του εργαζομένου του.
• Αν δεν δηλωθεί επιβάλλονται οι προβλεπόμενες κυρώσεις
• Το ποσό των καταβαλλόμενων αποδοχών για την εργασία αυτή, μπορεί να φθάνει έως το ύψος των αποδοχών για την νομίμως παρεχόμενη εργασία τους, αφαιρουμένου του ποσού της δικαιούμενης αποζημίωσης ειδικού σκοπού.
• Για τις αποδοχές που αντιστοιχούν στην παροχή της τηλεργασίας υποβάλλεται ΑΠΔκαι οι ασφαλιστικές εισφορές που αντιστοιχούν στο επιπλέον ποσό καλύπτονται από τον εργοδότη και αφαιρούνται από την υποχρέωση κάλυψής τους από τον κρατικό προϋπολογισμό.
• Υπενθυμίζεται πως οι εργαζόμενοι σε αναστολή κανονικά καλύπτονται στο 100% των εισφορών τους από το κράτος και στο ύψος του ονομαστικού τους μισθού.

Εργαζόμενοι σε τηλεργασία που δεν είναι σε αναστολή

Οι εργαζόμενοι με τηλεργασία σε επιχειρήσεις – εργοδότες, που πλήττονται σημαντικά λόγω των αρνητικών συνεπειών του φαινομένου του κορωνοϊού COVID -19 βάσει ΚΑΔ κανονικά δεν είναι δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού σκοπού, αλλά πρέπει να αμείβονται με τον μισθό τους όπως και πριν. Ειδικοί εξηγούν πως για την εφαρμογή της εξαίρεσης πρέπει λογικά να προηγείται η αναστολή και να έπεται η τηλεργασία για τις πρόσκαιρες ανάγκες της επιχείρησης.

Όπως πρόσφατα διευκρινίστηκε, με την Π.Ν.Π. της 11.3.2020 (ΦΕΚ Α’ 55), ο εργοδότης δύναται με απόφασή του να καθορίζει ότι η εργασία που παρέχεται από τον εργαζόμενο, στον προβλεπόμενο από την ατομική σύμβαση τόπο εργασίας, θα πραγματοποιείται, με το σύστημα της εξ αποστάσεως εργασίας, εφόσον αυτό είναι εφικτό, ώστε ο εργαζόμενος να μπορεί να συνεχίζει να παρέχει την εργασία του χωρίς να απαιτείται η φυσική του παρουσία στον τόπο εργασίας. Σε αυτή την περίπτωση ο μισθός καταβάλλεται κανονικά στο 100%.

Η κυριότερη μορφή της εξ αποστάσεως εργασίας είναι η τηλεργασία και στην εν λόγω περίπτωση η επιλογή αυτής της μορφής απασχόλησης αποτελεί διευθυντικό δικαίωμα του εργοδότη, το οποίο του δίνει την εξουσία να ρυθμίζει όλα τα θέματα που ανάγονται στην οργάνωση και λειτουργία της επιχειρήσεώς του για την επίτευξη των σκοπών της.

Επίσης προβλέπεται πως οι επιχειρήσεις – εργοδότες μπορούν να καταβάλλουν στους εργαζόμενούς τους, εφόσον αυτοί είναι δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού σκοπού, επιπλέον ποσό και σε κάθε περίπτωση μέχρι του ποσού των μεικτών καταβαλλόμενων αποδοχών τους εξ ελευθεριότητας. Η εν λόγω πρόβλεψη δεν εμπεριέχει την προυπόθεση της παροχής κάποιου είδους εργασίας από τον εργαζόμενο αλλά δεν συνιστά και υποχρέωση για τον εργοδότη. Σε κάθε περίτπωση, για το επιπλέον ποσό αυτό, υποβάλλεται ΑΠΔ και καταβάλλονται οι ασφαλιστικές εισφορές που αντιστοιχούν στο επιπλέον ποσό αυτό, οι οποίες αφαιρούνται από την υποχρέωση κάλυψής τους από τον κρατικό προϋπολογισμό.