Ο Άγιος Σάββας ο Χιλανδαρινός ( 1175 – 1236 ) ήταν ο πρώτος Αρχιεπίσκοπος της Αυτοκέφαλης  Σερβικής Εκκλησίας, ” αναμορφωτής του Σερβικού μοναχισμού “, κτήτωρ της Ιεράς Μονής Χιλανδαρίου Αγίου Όρους και  ” δεύτερος κτήτορας ” της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου.

Πατέρας του είναι ο Όσιος Συμεών ο Μυροβλύτης ο Χιλανδαρινός (1114 -1199 ), προστάτης των ατέκνων ζευγαριών!

Το έτος 2019 διοργανώθηκαν επετειακές εκδηλώσεις, από την Αγιορειτική  Εστία και ίδρυμα της Ιεράς Μονής Χιλανδαρίου, σε Θεσσαλονίκη και  Βελιγράδι, με την ευκαιρία της συμπληρώσεως 800 ετών από την ενθρόνιση του Αγίου Σάββα του Χιλανδαρινού, ως πρώτου Αρχιεπισκόπου Σερβίας ( 1219 ).

O Άγιος Νικόλαος –  Βελιμίροβιτς  ( 1880 – 1956 ), Επίσκοπος Αχρίδος και Ζίτσης της Σερβικής Ορθοδόξου εκκλησίας. Θεωρείται ως ” ο Άγιος Χρυσόστομος ” του Σερβικού λαού,  γνωστός και στους Έλληνες, μέσα από τα σπουδαία θεολογικά του βιβλία.

Το 1944 ο Γερμανοί, τον στέλνουν στο στρατόπεδο συγκεντρώσεως Νταχάου ( Dachau ) της Ναζιστικής Γερμανίας, όπου τον υποβάλουν σε απάνθρωπα και φρικτά βασανιστήρια. Απελευθερώθηκε το 1945, μετά την πτώση των δυνάμεων του Άξονα, αλλά το κομμουνιστικό καθεστώς της Γιουγκοσλαβίας, τον θεωρούσε ανεπιθύμητο πρόσωπο, για την χώρα και  παρά την κλονισμένη υγεία του, κατέφυγε στη Αμερική όπου συνέχισε το Ιεραποστολικό και Φιλανθρωπικό, μέχρι την οσιακή  κοίμηση του.

Το Ιερό λείψανό του βρίσκεται ( στο χωριό του ) στην Ιερά Μονή Λέλιτς ( Lelic ) το Καθολικό της οποίας έκτισε ο ίδιος  μετά από όραμα, ως Ιερό Ενοριακό Ναό αρχικά και τον αφιέρωσε στον  Άγιο Νικόλαο, Αρχιεπίσκοπο Μύρων της Λυκίας τον Θαυματουργό.

Με τον Άγιο Ιουστίνο Πόποβιτς (1894 – 1979 ) συνδέθηκε πνευματικά, ο κτήτωρ του Ιερού Παρεκκλησίου κύριος Κ.Α. κατά τα  τέσσερα έτη σπουδών του στην Θεολογική Σχολή του Βελιγραδίου. Δεν τον γνώρισε ως καθηγητή, καθώς το ανελεύθερο καθεστώς, της τότε Γιουγκοσλαβίας ” απάλλαξε “, το έτος 1945 τον Άγιο από την θέση του καθηγητή Δογματικής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Βελιγραδίου.

Ο κύριος Κ.Α. επισκεπτόταν τακτικά τον Άγιο Ιουστίνο, στην Γυναικεία Ιερά Μονή Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ του Τσέλιε ( Celije ), τον χαρακτηρίζει ” ψυχούλα “ευγενέστατο, φιλόξενο, αρχοντικό στους τρόπους και φιλόσοφο της Ορθοδόξου Χριστιανικής Πίστεως. Θυμάται πολύ έντονα την Θεία Λειτουργία που τελούσε ο Άγιος Ιουστίνος, ( 04:00 ξημέρωμα – 10:00 πρωί ) καθώς και το κήρυγμα του προς τους πιστούς, που εκκλησιαζόταν στην Ιερά Μονή από τα γύρω χωριά.

Ο Άγιος ήταν ο πρώτος που μετέφρασε και εξέδωσε, τους Βίους των Αγίων στην Σερβική γλώσσα. Το καθεστώς του Τίτο, προσπάθησε να παρεμποδίσει και αυτό το πνευματικό έργο του Αγίου Ιουστίνου, δίνοντας εντολή στα όργανά του να κατασχέσουν  τα αντίτυπα,  ενός τόμου με  Βίους  Αγίων που μόλις είχε εκδοθεί.

Τότε με την βοήθεια του Θεού, ευσεβείς  Χριστιανοί μετέφεραν όλα τα βιβλία νύχτα, με λεωφορεία σε ασφαλή τόπο στην πόλη Κράλιεβο ( Kraljevo ) της κεντρικής Σερβίας, καθώς και σε άλλες πόλεις. Με αυτήν την  ενέργεια των πιστών διασώθηκαν και το έργο της Ιεραποστολής συνεχίστηκε, ” εις δόξαν Θεού “.

Εκοιμήθει εν Κυρίω  ανήμερα της Εορτής του Ευαγγελισμού, ( ήταν και ημέρα της γεννήσεώς του ) με το παλαιό ημερολόγιο, που ακολουθεί μέχρι σήμερα η Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία το έτος  1979.

Στην Ιερά Μονή του Τσέλιε, βρίσκεται ο τάφος και το Ιερό Λείψανό του. H ιστόρηση των Ι. Εικόνων του Ιερού Παρεκκλησίου, Ο Κύριος – ” Καλός Σπορεύς “, των τριών Σέρβων Αγίων, και του Οσίου Εφραίμ  Κατουνακιώτη, έγινε από τον π. Σταμάτη  Σκλήρη.

Κείμενο – Φωτογραφίες: Σπύρος  Θεοδ.  Κουτσοχρήστος